Dikkat Eksikliği Olan Çocuklar İçin Başarı Taktikleri

Okunma Sayısı 6

Dikkat Eksikliği Olan Çocuklar İçin Başarı Taktikleri

Dikkat eksikliği yaşayan çocuklar, öğrenme süreçlerinde sadece “dikkatini toplamakta zorlanmaz”; aynı zamanda bilgiyi organize etmek, bir göreve başlamak, sürdürmek ve tamamlamak gibi yürütücü işlev alanlarında da güçlük yaşayabilirler. Bu durum akademik başarıyı, özgüveni ve motivasyonu doğrudan etkileyebilir.

İyi haber şu ki; dikkat eksikliği doğru stratejilerle yönetilebilir ve çocuklar kendi potansiyellerini ortaya çıkarabilir. Aşağıdaki taktikler, bilimsel araştırmaların da desteklediği şekilde dikkat eksikliği olan çocuklarda öğrenmeyi kolaylaştıran, sürdürülebilir ve uygulanabilir yöntemlerdir.

1. Görevleri Küçük ve Yönetilebilir Parçalara Bölün

Dikkat eksikliği yaşayan çocuklar “büyük görevleri” gözünde büyütür.
Bu nedenle:

  • Ödev → Parçalar: 10 dakika okuma, 5 soru çözme, 2 dakika kontrol

  • Proje → Bölümler: Planlama, malzeme listesi, uygulama, sunum

  Küçük parçalar çocuğun başlama motivasyonunu artırır ve tamamladıkça başarı hissini güçlendirir.

2. Zamanı Görselleştirin

Soyut zaman kavramı DEHB’li/DE’li çocuklarda zorlayıcıdır.
Bu yüzden:

  • Görsel zamanlayıcı,

  • Renkli program çizelgeleri,

  • 10–5–2 dakika geri sayım sistemi
    kullanmak işe yarar.

 Zamanı görmek, çocuğun kontrol duygusunu artırır ve dikkat süresini uzatır.

3. Çevresel Dikkat Dağıtıcıları Azaltın

Dikkat eksikliği olan çocuk uyaranı filtrelemekte zorlanır.
En etkili yöntem: Minimal uyaranlı bir çalışma alanı.

  • Masada sadece gerekli materyaller

  • Görsel karmaşadan uzak bir duvar

  • Telefon/tablet erişiminin kapalı olması

  • Sessiz bir ortam (gerekirse beyaz gürültü)

Basit bir ortam = Daha az dikkat kayması.

4. Hareket Molalarını Planlı Şekilde Ekleyin

Araştırmalar, kısa ve düzenli hareket molalarının (özellikle ritmik hareketlerin) dikkat ve belleği iyileştirdiğini gösteriyor.

Örneğin:

  • 2 dakika zıplama

  • 10 kez ip atlama

  • Kısa beden farkındalığı egzersizleri

  • MentalBag etkileşimli dikkat hareketleri

Hareket → Beyin aktivasyonu → Artmış dikkat.

5. Somut ve Net Talimatlar Kullanın

DEHB’li çocuk soyut veya uzun talimatlarda çabuk kaybolur.

❌ “Odanı topla, sonra derse başla.”
✔️ “Önce oyuncakları kutuya koy. Sonra masadan 3 şeyi kaldır. Bitince bana haber ver.”

Kısa, net ve tek adımlı yönergeler çocuğun işini kolaylaştırır.

6. Ödül Değil, Pekiştirme Sistemi Kurun

Amaç davranışı sürdürmek, sadece anlık motivasyon sağlamak değildir.

  • Puan sistemi

  • İşaretli başarı tablosu

  • Tamamlanan görev için minik seçim hakkı

  • Haftalık istikrar ödülleri (somut olmayan: ekstra oyun süresi, birlikte etkinlik vb.)

Bu yöntem içsel motivasyonun gelişmesine katkı sağlar.

7. Çalışma Süresini “Dikkat Döngüsüne” Göre Ayarlayın

Her çocuğun dikkat döngüsü farklıdır — bazıları 8 dakika, bazıları 15 dakika odaklanabilir.
Bu döngüyü bilip ona göre çalışma planı yapmak başarıyı artırır.

Formül:
Odaklanabildiği süre + 2 dakika → kısa molalar → tekrar başlangıç

8. Tekrar ve Pekiştirme Stratejileri Ekleyin

Dikkat eksikliği olan çocukların kısa süreli belleği kolay dağılabilir.
Bu yüzden:

  • Öğrendikten sonra 10 dakika sonra mini tekrar,

  • Ertesi gün tekrar,

  • Haftalık genel tekrar
    yapmak öğrenmeyi kalıcı hale getirir.

9. İlgi Alanlarını Öğrenmeye Entegre Edin

Çocuğun dikkatini en iyi çeken şey “merak”tır.
Matematik işlemleri araba resmiyle, okuma etkinlikleri sevdiği karakterlerle birleştiğinde öğrenme hem hızlanır hem de keyifli hale gelir.

10. Güçlü Yanları Destekleyin

Dikkat eksikliği olan çocukların birçoğunda:

  • Yaratıcılık,

  • Hızlı fikir üretme,

  • Görsel düşünme gibi güçlü özellikler bulunur.

Bu yönleri desteklemek çocuğun özsaygısını artırır ve zorluklarla başa çıkmasını kolaylaştırır.

Sonuç: Dikkat Eksikliği Başarıya Engel Değil, Doğru Strateji Gerektirir

Dikkat eksikliği yaşayan çocuklar doğru planlama, görsel araçlar, hareket molaları ve pekiştirme sistemiyle çok daha odaklı, daha düzenli ve akademik olarak başarılı olabilirler.

Ebeveyn ve eğitimcilerin en önemli rolü, çocuğun dikkatini destekleyen bir ortam hazırlamak ve sürdürülebilir sistemler kurmaktır.

➤